Welke zaklamp batterijen zijn er?

Een batterij (stroomblokje) is een voorwerp voor opslag van elektriciteit. Het bestaat uit een elektrotechnische component en spanningsbron, een combinatie van een of meerdere elektrochemische cellen, die worden gebruikt voor de omzetting van opgeslagen chemische energie in elektrische energie. Dat kan weer als elektrische energie - stroom - geleverd worden.

Er zijn verschillende soorten batterijen die geschikt zijn voor een zaklamp. We maken een onderscheid tussen oplaadbare- en niet oplaadbare batterijen. We onderscheiden daarbij de belangrijkste soorten, namelijk:
- AA (penlite) batterijen
- AAA (mini penlite) batterijen
- D batterijen
- CR123A batterijen (niet oplaadbaar)
- 18650 lithium-ion accu's (oplaadbaar)
- AA (penlite) NiMH accu's (oplaadbaar)

AA (penlite) batterijen (oplaadbaar en niet oplaadbaar)
De meest gangbare batterij is de AA batterij, ook wel penlite genoemd. Deze batterijen zijn bijzonder geschikt voor apparaten met een relatief laag energieverbruik zoals verlichting, klokken, zaklampen, afstandsbedieningen en fotocamera’s. Binnen de AA penlite batterijen kun je kiezen voor Alkaline of voor Lithium batterijen.
De Alkaline AA batterijen zijn de meest gangbare batterijen. Deze batterijen zijn alleen verkrijgbaar als niet-oplaadbare batterij. Ze zijn gemaakt om apparaten met een hoog verbruik optimaal te laten presteren. Deze batterijen gaan ook lang mee in dit soort apparaten. Denk hierbij aan MP3-spelers, digitale camera’s, speelgoed op afstandsbediening en game controllers. Ze behouden hun lading ca. 4 jaar en zijn overal vrij voordelig verkrijgbaar. Een nadeel is dat ze niet gemaakt zijn voor de hoge stroomsterktes die moderne zaklampen kunnen vragen, waardoor ze vroegtijdig leeg zijn bij gebruik op de hoogste stand. Ook willen ze wel eens gaan lekken wat vaak tot schade leidt. Alkaline batterijen worden ook vaak aangeduid met LR6, AM-3 en MN1500.
 
Lithium batterijen zijn lichter en gaan tot wel zeven keer langer mee dan de alkaline batterijen. Bovendien zijn ze beter voor het milieu door het ontbreken van cadmium en lood. Deze batterijen zijn zeer geschikt om toe te passen in apparaten met een hoog verbruik, zoals digitale camera’s, speelgoed met afstandsbediening en alle apparaten die veelvuldig gebruikt worden.
Lithium AA batterijen zijn duurder dan alkaline AA batterijen maar zijn gemaakt om hoge stroomsterktes te kunnen leveren en gaan daardoor bij hoge belasting aanzienlijk langer mee dan de Alkaline variant. Lithium batterijen worden ook vaak aangeduid met HP7en L91.

Vrijwel alle LED zaklampen die geschikt zijn voor Alkaline batterijen kunnen ook op Lithium penlite batterijen gebruikt worden. Bij zaklampen met een gloeilampje is dat niet zo zeker, omdat deze batterij mogelijk kan leiden tot het doorbranden van het lampje.

Onze tip: Het is niet verstandig om oude en nieuwe batterijen te combineren, want dan zal de prestatie van de batterijen afnemen. Het is raadzaam om de batterijen allemaal tegelijkertijd te vervangen. Dit komt de duurzaamheid ten goede.

AAA (mini penlite) batterijen (oplaadbaar en niet oplaadbaar)
AAA batterijen zijn een slag kleiner dan AA batterijen en worden daarom hoofdzakelijk in sleutelhangerlampjes gebruikt. De capaciteit is ongeveer een derde van die van een AA batterij.
AAA batterijen zijn er net als AA batterijen in Alkaline, NiMH en lithium en hebben verder de zelfde voor en nadelen.

D batterijen
Ook een veelvoorkomende batterij is de D batterij. Ze zijn verkrijgbaar in Alkaline en NiMH. Wanneer je een Alkaline batterij hebt, dan wordt deze aangeduid met de code LR20. De LR staat voor alkaline. Het zijn de zware en dikke batterijen die je onder meer tegen komt bij de grote staaf zaklampen van Maglite. De D batterijen worden gebruikt in onder andere zaklampen, speelgoed, radio’s en andere toepassingen. De oplaadbare D batterijen worden veel gebruikt in apparaten die langdurig en veel stroom gebruiken. Bijvoorbeeld zaklampen, baby swing, speelgoed, radio’s en dergelijke. Oplaadbare batterijen zijn duurzaam en daarom is een oplaadbare batterij minder milieubelastend dan een wegwerpbatterij. De Alkaline D batterijen worden toegepast in apparaten die weinig en af en toe stroom gebruiken.

CR123A batterijen (oplaadbaar)
De CR123A batterijen behouden hun lading zeer lang. Zelfs na 10 jaar zijn ze nog voor 90% vol (mits niet gebruikt natuurlijk). Daarnaast gaan ze nooit lekken, wat in een kostbare zaklamp natuurlijk een groot voordeel is. Het nadeel van CR123A batterijen is dat ze duurder zijn dan alkaline batterijen en niet overal verkrijgbaar zijn.

Onze tip: Op dit moment wordt er op diverse fora kritisch gesproken over de CR123A batterij. Ondanks dat wij hier nog geen problemen mee hebben gehad, schijnen deze batterijen soms te heet te kunnen worden en in de slechtste gevallen zelfs te kunnen exploderen. Gebruik in plaats van CR123A batterijen een 18650 batterij. Deze zijn een veel beter alternatief. Let wel: In een groot aantal zaklampen kun je 2 CR123A batterijen vervangen door 1 18650 accu.

18650 lithium-ion batterij (oplaadbaar)
18650 lithium-ion accu's zijn zeer geschikt voor mensen die hun zaklamp intensief gebruiken. Ze hebben een hoge capaciteit en kunnen zwaar belast worden, waardoor je ze maximale prestaties bieden als het om brandduur en lichtsterkte gaat.
Lithium ion accu's hebben enigszins last van zelfontlading. Als ze niet gebruikt worden lopen ze dus langzaam leeg. Dat maakt ze minder geschikt voor mensen die hun zaklamp sporadisch gebruiken.

Onze tip: Belangrijk is dat wanneer de batterijen leeg zijn, ze direct weer opgeladen dienen te worden en dat ze minimaal 1 keer per jaar opgeladen moeten worden.

NiMH batterijen (oplaadbaar)
Oplaadbare batterijen sparen het milieu en zijn door de langere levensduur kostenbesparend. Een oplaadbare batterij is ongeveer 1000 keer te laden/ontladen, daarna nemen de prestaties geleidelijk af. NiMH batterijen kunnen ongeveer een maand opgeladen bewaard worden daarna verliezen de batterijen ongebruikt ongeveer 3 tot 10% lekstroom per dag. Als een apparaat lang niet gebruikt wordt kan het zijn dat de batterij toch aan kracht heeft verloren en je daardoor bijvoorbeeld je zaklamp niet kan gebruiken.
Oplaadbare batterijen worden aangeduid met NIMH en zijn in diverse maten verkrijgbaar. De AA NiMh batterijen zijn de bekende oplaadbare penlites. Ze zijn zeer geschikt voor gebruik in krachtige zaklampen en ze zijn bijzonder voordelig in gebruik. Ze kunnen niet gaan lekken wat ook een groot voordeel is. De NiMh penlite batterijen zijn er in twee varianten: Een variant met een hoge capaciteit maar ook een hoge zelfontlading. Deze batterijen hebben meestal een capaciteit van zo'n 2500 mAh maar verliezen als ze niet gebruikt worden toch zo'n 700 mAh per maand. Ze zijn erg geschikt voor intensief gebruik maar minder voor incidenteel gebruik. De 2e variant is een met een wat lagere capaciteit (rond 2100 mAh), maar een aanzienlijk lagere zelfontlading. Dit is een groot voordeel als je je zaklamp langere tijd niet gebruikt.